«Όραμα 2035»: Η Κύπρος αειφόρο επιχειρηματικό κέντρο της Ευρώπης

Tο Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου παρουσίασε σήμερα στο Υπουργικό Συμβούλιο τη νέα Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Κυπριακής Οικονομίας, με τίτλο «Όραμα 2035», η ουσία του οποίου είναι η ανέλιξη και καθιέρωση της Κύπρου ως ενός από τα καλύτερα μέρη του κόσμου από πλευράς διαβίωσης, εργασίας και δραστηριοποίησης.

Το «Όραμα 2035» δεν βασίζεται στη συμμόρφωση ή στο όραμα ενός ατόμου, μιας πολιτικής παράταξης ή μιας Κυβέρνησης, αλλά αποτελεί στόχευση της Κύπρου ολόκληρης που χαράζει το μέλλον της, καθώς αφουγκράζεται τις ανάγκες των διεθνών συνθηκών, της παγκόσμιας οικονομίας και αξιοποιεί τα δικά της πλεονεκτήματα και ιδιαιτερότητες. Ως εκ τούτου, η Στρατηγική αποτελεί μια ολιστική πανεθνική στόχευση, ενώ οι στρατηγικοί στόχοι της είναι η καθιέρωση της Κύπρου ως παγκόσμιου πρότυπου έθνους με αποτελεσματικές δομές και διαφανείς διαδικασίες, η επίτευξη ακμάζουσας, αειφόρου και ανθεκτικής οικονομίας και η ολοκλήρωση ενός δίκαιου και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικού περιβάλλοντος.

Επιδίωξη της Στρατηγικής είναι η μετάβαση της Κύπρου σε ένα νέο, σύγχρονο οικονομικό μοντέλο μέσω του οποίου προωθούνται θεσμικές αλλαγές, σημαντικές μεταρρυθμίσεις και παραγωγικές επενδύσεις που στοχεύουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα, ανταγωνιστικότητα και ανθεκτικότητα της οικονομίας.

Η Στρατηγική συνοδεύεται από Σχέδιο Δράσης που περιλαμβάνει 242 δράσεις για ενίσχυση της οικονομίας της χώρας, αλλά και για διασφάλιση της ευημερίας όλων των πολιτών μέσω ανάπτυξης της καινοτομίας, της ψηφιοποίησης και χρήσης νέων τεχνολογιών, της πράσινης ανάπτυξης, της διαφοροποίησης και εντατικοποίησης της μεταποίησης, της αναβάθμισης και εξειδίκευσης του τουρισμού, της αναβάθμισης της εκπαίδευσης και της παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, της στήριξης και εμβάθυνσης των ναυτιλιακών και επαγγελματικών υπηρεσιών. Επίσης περιλαμβάνει πολιτικές για δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία με εκπαιδευτικό σύστημα παγκόσμιας κλάσης, καθώς και για άριστο και προσβάσιμο σύστημα υγείας.

Σημειώνεται ότι πολλές από τις επιδιώξεις και κατευθύνσεις της Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής ήδη βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης, ενώ σειρά άλλων έχουν εμπλουτίσει τον προγραμματισμό για το πρόγραμμα «Θ.Αλ.Ε.Ι.Α» 2021-2027, καθώς και για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και αποτελούν μέρος του Εθνικού Σχεδίου “Κύπρος-το Αύριο”.

Για τη διασφάλιση της υλοποίησης της Στρατηγικής έχει ήδη θεσμοθετηθεί με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ο μηχανισμός υλοποίησης της σε συνεργασία με όλα τα Υπουργεία και εμπλεκόμενους φορείς του κρατικού και ιδιωτικού τομέα, καθώς και ο τρόπος παρακολούθησης της προόδου και αναθεώρησης της.

Κατά την παρουσίαση της Στρατηγικής στο Υπουργικό Συμβούλιο, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣΟΑΚ, εισαγωγή στη Μακροπρόθεσμη Στρατηγική έκανε ο Πρόεδρός του Τάκης Κληρίδης, ενώ ο Αντρέας Ασσιώτης, Πρόεδρος της Καθοδηγητικής Επιτροπής Έργου και Αντιπρόεδρος του ΣΟΑΚ, παρουσίασε τη Στρατηγική.

Ο κ. Κληρίδης τόνισε ότι το «Όραμα 2035» χαράζει την αναπτυξιακή πορεία της Κύπρου για τα επόμενα 15 χρόνια με στόχο τη μετάβαση σε ένα νέο, σύγχρονο οικονομικό μοντέλο. Υπογράμμισε την έμφαση που αποδίδεται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, στον εκσυγχρονισμό και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, καθώς και στη σύνδεση της Στρατηγικής με το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μέσω του οποίου έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ενώπιον του Υπουργικού, σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο κ. Ασσιώτης ενημέρωσε ότι η νέα Στρατηγική περιλαμβάνει πέραν των 240 οριζόντιων και τομεακών πρακτικών εισηγήσεων σχετικά με παρεμβάσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και τη διασφάλιση της ευημερίας όλων των πολιτών.

Πρόσθεσε ότι οι παρεμβάσεις αυτές θα πρέπει να προωθηθούν και υλοποιηθούν από τα αρμόδια Υπουργεία/Υφυπουργεία αλλά και άλλους αρμόδιους φορείς, τονίζοντας τη σημασία της ιδιοκτησίας της Στρατηγικής από τους φορείς υλοποίησής της.

Είπε ακόμη ότι Στρατηγική περιλαμβάνει επίσης, πέραν των παρεμβάσεων, βασικούς δείκτες (KPIs) για την παρακολούθηση της προόδου της υλοποίησης του «Οράματος 2035» και του νέου μοντέλου ανάπτυξης, καθώς και ένα ολοκληρωμένο μηχανισμό διακυβέρνησης για την εφαρμογή  του.

Αναφέρθηκε επίσης ότι η Στρατηγική ανήκει στο σύνολο της κοινωνίας και για τον λόγο αυτό, το «Όραμα 2035» έχει διαμορφωθεί μέσα από εντατικό διάλογο με ένα ευρύ φάσμα φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Ωστόσο, τονίστηκε πως το «όραμα» πρέπει να μετουσιωθεί σε πράξη, και για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται πολιτική συναίνεση και δέσμευση από όλους τους φορείς περιλαμβανομένων των κομμάτων, της δημόσιας υπηρεσίας, των κοινωνικών εταίρων και των επιχειρήσεων.

Εξάλλου, σε δηλώσεις στους δημοσιογράφους, ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, αφού ευχαρίστησε το Συμβούλιο για την μελέτη του, είπε ότι «τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια πάρα πολύ σκληρή δουλειά ούτως ώστε να είμαστε σήμερα να παρουσιάσουμε στο Υπουργικό Συμβούλιο μια συγκεκριμένη, μακροπρόθεσμη στρατηγική, η οποία δεν βασίζεται σε θεωρίες ή ευχολόγια, όπως είδαμε πολλές στο παρελθόν».

«Με βάση αυτή την στρατηγική θα αντιμετωπίσουμε και τις προκλήσεις στο μέλλον», τόνισε.

Ανέφερε ότι είναι η μόνη μακροχρόνια στρατηγική για το νέο μοντέλο ανάπτυξης, η οποία εμπεριέχει πλάνο διακυβέρνησης και συγκεκριμένες δράσεις, οι οποίες έχουν ήδη προϋπολογισμό στον μεσοπρόθεσμο προϋπολογισμό της Δημοκρατίας και αρμόδιο άτομο στα Υπουργεία.

Ανέφερε επίσης ότι είναι μια στρατηγική που εμπεριέχει και ένα πυλώνα από αναδιαρθρώσεις και μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται ο τόπος για άρση των στρεβλώσεων που υπάρχουν, αλλά και ένα σαφές αναπτυξιακό πλάνο».

Ο ΥΠΟΙΚ είπε ακόμη ότι η όλη Στρατηγική δημιουργήθηκε μέσα από εργαστήρια, δημόσιο διάλογο, διαβούλευση με κοινωνικούς εταίρους και κόμματα και πρόσθεσε ότι «αυτή η προσπάθεια δεν είναι προσπάθεια της Κυβέρνησης Αναστασιάδη».

«Οι μακροχρόνιες προκλήσεις πρέπει να γίνουν ιδιοκτησία όλης της πολιτείας και της κοινωνίας γιατί αφορούν το μέλλον των παιδιών μας», ανέφερε.

«Τα τελευταία χρόνια δουλέψαμε σκληρά για την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας, έχουμε ξεπεράσει κρίσεις - τώρα αντιμετωπίζουμε άλλη κρίση - αλλά η νέα εποχή στην οποία μπαίνουμε έχει ακόμη περισσότερες προκλήσεις», υπογράμμισε ο ΥΠΟΙΚ.

Εξάλλου, σε δήλωση του, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Τάκης Κληρίδης είπε ότι είναι η πρώτη φορά στα χρονικά της Κυπριακής Δημοκρατίας που παρουσιάζεται μια ολοκληρωμένη μελέτη με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ένα ολοκληρωμένο μοντέλο για την κυπριακή οικονομία.

Ο κ. Κληρίδης είπε ότι μέσα από την μελέτη λήφθηκε υπόψη η παγκόσμια οικονομία, ενώ επιλέχτηκαν «τα πλεονεκτήματα, τα οποία η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει ώστε να έχουμε μια βιώσιμη, μακροπρόθεσμη ανάπτυξη».

«Αυτή η μελέτη δεν είναι μια θεωρητική μελέτη. Είναι μελέτη η οποία σχετίζεται με πρακτικές εισηγήσεις, οι οποίες άρχισαν να εφαρμόζονται μετά από προτροπή του Υπουργού Οικονομικών και στον φετινό προϋπολογισμό», πρόσθεσε.

Είπε ακόμη ότι η μελέτη συνδυάζεται με το εθνικό σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στο οποίο το Συμβούλιο Οικονομίας έχει συνεισφέρει πάρα πολλά, όπως είπε, «ώστε να δημιουργηθεί και να μπορούμε να αντλήσουμε με τις διάφορες μεταρρυθμίσεις κονδύλια από την ΕΕ».

Σημείωσε ότι με τη σύστασή του, το Συμβούλιο Οικονομίας αποφάσισε να προχωρήσει σε ένα νέο μακροχρόνιο σχεδιασμό του αναπτυξιακού μοντέλου της οικονομίας, προσανατολισμένο σε τομείς που μπορεί να διασφαλίσει την ευημερία των σημερινών πολιτών αλλά και των επόμενων γενεών.

Ο Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ανδρέας Ασσιώτης είπε ότι η δουλειά που έχει γίνει «δεν είναι δουλειά του Συμβουλίου Οικονομίας», αλλά «δουλειά διάφορων εμπλεκομένων, συμπεριλαμβανομένων και του δημόσιου τομέα και των κομμάτων και έχουμε λάβει συνολικά πέραν των 200 ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων και έχουν γίνει πέντε εργαστήρια.

Ανέφερε ότι η στρατηγική έχει ήδη ξεκινήσει με την ενσωμάτωση κάποιων δράσεων στον προϋπολογισμό του 2022 και πρόσθεσε ότι η στρατηγική διαφέρει σε δύο σημαντικά στοιχεία σε σύγκριση με παλαιές προσπάθειες.

Ο κ. Ασσιώτης είπε ότι το ένα στοιχείο είναι πως «συνδέεται με χρήματα είτε είναι ο κρατικός προϋπολογισμός είτε ο προϋπολογισμός που έχουμε να λάβουμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

Πρόσθεσε πως «δεν είναι μια θεωρητική άσκηση αλλά υπάρχουν συγκεκριμένα κονδύλια τα οποία θα αντλήσουμε μέσω αυτού του στρατηγικού σχεδιασμού».

Αναφερόμενος στο δεύτερο σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής, ο κ. Ασσιώτης είπε πως αυτό είναι ότι «οι δράσεις που συμπεριλαμβάνονται έχουν ιδιοκτήτη και χρονοδιάγραμμα», ενώ οι συγκεκριμένες δράσεις συνδέονται με τον προϋπολογισμό.

Σε ερώτηση κατά πόσον ανησυχούν ότι η νέα κρίση με τις υψηλές τιμές ενέργειας και με την ακρίβεια θα ανατρέψει βραχυπρόθεσμα την Στρατηγική, ο κ. Πετρίδης είπε: «Αντίθετα».

Πρόσθεσε ότι «η προστασία της οικονομίας και της κοινωνίας έναντι των νέων προκλήσεων είναι αυτή η στρατηγική, η οποία εμπεριέχει δράσεις και  πυλώνες ανάπτυξης όπως τους περιβαλλοντικούς οι οποίοι βρίσκονται στην προτεραιότητα της.

«Αφορούν τις ΑΠΕ, την ενεργειακή επάρκεια και πώς μεταβαίνουμε σε αυτή τη νέα πολιτική», ανέφερε και πρόσθεσε πως «όλα αυτά έχουν ληφθεί υπόψη στη διενέργεια αυτής της μελέτης και ότι θα μπαίναμε σε μια εποχή που το ενεργειακό θα ήταν το κύριο θέμα και θα έπρεπε να οδηγηθούμε στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα».

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΣΟΑΚ είπε ότι «η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση βρίσκεται στην καρδιά της στρατηγικής» και πρόσθεσε πως «το Όραμα 2035 έχει έντονο χρώμα πράσινο και ψηφιακό».

Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Οικονομίας, με τίτλο «Όραμα 2035»

Σύμφωνα με το κείμενο της παρουσίασης, η έκθεση της στρατηγικής ανάπτυξης είναι το αποτέλεσμα οικονομικής ανάλυσης, εμπλοκής των ενδιαφερόμενων μερών και στενής καθοδήγησης και συνεργασίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 χρόνων.

Το «Όραμα 2035» της Κύπρου βασίζεται σε 3 πυλώνες, οι οποίοι υποστηρίζονται από συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους, που είναι το παγκόσμιο πρότυπο έθνος, η ακμάζουσα και ανθεκτική οικονομία και η δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία.

Σημειώνεται πως κάθε στρατηγικός στόχος θα ελέγχεται και θα παρακολουθείται από τις αρχές συνεχώς με βάση συγκεκριμένους δείκτες απόδοσης (key performance indicators).

Επίσης, στη Στρατηγική περιλαμβάνονται οριζόντιες πρωτοβουλίες που επιτρέπουν την ανάπτυξη και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων Ψηφιακό μετασχηματισμό, Εκπαίδευση και Πολιτισμός, Ενεργειακή μετάβαση και πράσινη οικονομία, Αποτελεσματική δημόσια υπηρεσία και διακυβέρνηση, Δικαιοσύνη και διαφθορά, Καινοτομία, Έρευνα και Ανάπτυξη, Επιχειρηματικότητα, Βιωσιμότητα και ευεξία και Κοινωνική συνοχή και ισότητα.

Όπως αναφέρεται, το «Όραμα 2035» είναι η μετατροπή της Κύπρου σε ένα «Αειφόρο Επιχειρηματικό και Εμπορικό Κέντρο της Ευρώπης».

Σύμφωνα με τη μελέτη, για τον σχεδιασμό και επιλογή του «brand» για το νέο μοντέλο ανάπτυξης της Κύπρου, λήφθηκαν υπόψη οι ικανότητες υλοποίησης της χώρας όπως και οι διεθνείς οικονομικές τάσεις.